Pałac w Teresinie

---

Historia

Obecny pałac w Teresinie stanowi drugi obiekt na tych samych fundamentach. Po raz pierwszy wzniósł go Herman Epstein, znany bankier oraz przemysłowiec, który był ojcem przyszłego fundatora. Architekt Adolf Loewe stworzył projekt tej pierwszej rezydencji, jednak nie zachowały się żadne informacje na temat jej wyglądu. Po zmarciu Hermana, majątek przeszedł na jego syna, Mieczysława Epsteina, który był znaczącą postacią w warszawskim świecie finansów i bankowości.

W latach 90. XIX wieku Mieczysław podjął decyzję o budowie nowej rezydencji na miejscu poprzedniej. W tym celu zaprosił do współpracy znanego architekta François Arveufa, który postanowił rozebrać dawny pałac do fundamentów, pozostawiając jedynie przetrwałe piwnice do wykorzystania w nowej budowli. W 1909 roku pałac przeszedł w posiadanie rodziny Druckich-Lubeckich. Tragiczne wydarzenie miało miejsce 7 kwietnia 1913 roku, kiedy to w parku pałacowym znaleziono ciało zamordowanego księcia Władysława Druckiego-Lubeckiego.

W 1927 roku grunt pałacowy został podzielony, a część przekazano w darowiźnie zakonowi franciszkanów z pobliskiego Niepokalanowa. Podczas II wojny światowej pałac, w którym rezydowali oficerowie Luftwaffe, nie uległ większym zniszczeniom. Po zakończeniu wojny majątek został upaństwowiony, co zaowocowało przekształceniem go w siedzibę Centralnego Związku Spółdzielni Rolniczych, a później Ośrodka Szkoleniowo-Rehabilitacyjnego KRUS.

W latach 2014–2016 pałac przeszedł kompleksowy remont, a od 31 sierpnia 2017 roku ośrodek rehabilitacyjny zakończył swoje funkcjonowanie. Obecnie, w marcu 2020 roku, Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników prowadzi analizy mające na celu zbadanie możliwości wykorzystania obiektu w celach dydaktycznych i społecznych. Niestety, aktualnie nie ma możliwości zwiedzania pałacu.

Opis

Pałac w Teresinie, zbudowany w duchu późnego baroku, wyróżnia się swoją architekturą. Jest większy od pałacu w Zaborowie, co czyni go imponującą budowlą. Struktura ma nieregularną bryłę, częściowo piętrową, a częściowo dwupiętrową, o wydłużonym planie z frontową elewacją zwróconą na zachód. Całość przykryta jest dachem mansardowym, który jest urozmaicony lukarnami, dodającymi charakteru tej eleganckiej budowli.

Symetrycznie skomponowana siedmioosiowa elewacja frontowa posiada nieznacznie wysunięty ryzalit w centrum oraz czterokolumnowy portyk, który podtrzymuje taras pierwszego piętra. Z podobnym portykiem możemy się spotkać również po przeciwnej stronie pałacu. Do budynku prowadzi podjazd w kształcie podkowy, co nadaje mu majestatyczny wygląd.

Najbardziej okazałą częścią jest elegancka elewacja południowa, zdobiona przez dwie wieże, które są przykryte późnobarokowymi hełmami. Między nimi wznosi się czterokolumnowy portyk, który również podtrzymuje półkolisty taras na pierwszym piętrze. Na narożach tej elewacji umieszczono dodatkowe portyki, które harmonijnie współgrają ze sobą, tworząc wyjątkowy zespół architektoniczny.

Fasada północna natomiast zyskała na atrakcyjności dzięki kwadratowej przybudówce, przykrytej kopułą, a także połączonej z galerią na arkadach, prowadzącą do oficyny kuchennej. Ciekawostką jest to, że galerię mógł zaprojektować Leandra Marconi, syn uznanego architekta Henryka Marconiego.

Zachwyt budzi zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne wykończenie pałacu, które cechuje staranność i dbałość o detale. Niestety, liczne remonty i przebudowy, mające na celu dostosowanie wnętrza do potrzeb nowych użytkowników, spowodowały częściowe zatracenie pierwotnego charakteru budynku. Mimo to, dostrzegamy nadal urok holu z klatką schodową, obłożoną dębową boazerią.

W centrum pałacu znajduje się dwukondygnacyjna sala balowa, która otoczona jest drewnianą galeryjką na wysokości pierwszego piętra. Sala ta zachwyca swoją architekturą oraz interesującym wyposażeniem, w tym drewnianym kominkiem sygnowanym „Stadnicki 1896”. To warsztat odpowiedzialny za wykonanie kominka oraz całą stolarkę pałacu. W boazerii dostrzegamy także dzieła malarstwa francuskiego, co nadaje wnętrzu wyjątkowego charakteru.

Na uwagę zasługuje również jedno z zachowanych wnętrz, które wciąż posiada pierwotne elementy dekoracyjne. Znajduje się ono po lewej stronie od hallu i jest zdobione fryzem sztukatorskim przedstawiającym amorki, stworzonym przez Stanisława Romana Lewandowskiego w 1899 roku.

Wokół pałacu rozciąga się rozległy park krajobrazowy, który bogaty jest w stare dęby i został wpisany do rejestru zabytków pod numerem 612/50 z dnia 8 listopada 1978 roku.

---

Oceń: Pałac w Teresinie

---